De Surinaamse president Chan Santokhi valt de diplomatieke eer te beurt om het Nederlands parlement toe te spreken. Zijn bezoek aan Nederland in september markeert het herstel van de goede banden met Suriname.

De Surinaamse president Chan Santokhi brengt op 8 en 9 september met een deel van zijn regering een bezoek aan Den Haag en aan premier Mark Rutte. Santokhi zal ook leden van het Nederlandse parlement toespreken, zo bevestigt de Surinaamse ambassade aan Trouw. Deze diplomatieke eer voor buitenlandse staatshoofden wordt zelden verleend. Op 10 september houdt Santokhi bovendien de Anton de Kom-lezing, georganiseerd door Trouw in samenwerking met het Verzetsmuseum.

Buitenlandse staatshoofden hebben in het verleden sporadisch een zogenoemde ‘verenigde vergadering’ van de Eerste en Tweede Kamer toegesproken. Die eer viel bijvoorbeeld koning Hoessein van Jordanië te beurt in 1997 en de Franse president François Mitterrand in 1984. Bij het bezoek van de Amerikaanse president Barack Obama aan Nederland in 2014 ijverde D66 nog voor spreekrecht in de Tweede Kamer. Die mogelijkheid wordt pas binnenkort opgenomen in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer. Santokhi’s ontvangst zal verlopen volgens het oude protocol, aldus een woordvoerder van de Tweede Kamer.

Omgekeerd kwam het al vaker voor: koningin Beatrix sprak als staatshoofd het Amerikaans Congres (1982), de Israëlische Knesset (1995) en het Europees parlement (2004) toe.

Relatie lange tijd onder druk vanwege Bouterse

Rutte nodigde Santokhi vorig jaar al uit, maar dat bezoek kon in februari niet doorgaan vanwege de strenge coronabeperkingen. De relatie met de voormalige Nederlandse kolonie stond lange tijd onder grote druk vanwege het presidentschap van Desi Bouterse. In Nederland is Bouterse veroordeeld voor de handel in cocaïne.

De relatie kreeg een nieuwe kans toen Santokhi in mei vorig jaar de verkiezingen won. Op 16 juli vorig jaar werd hij beëdigd als president. Daarmee kwam een einde aan een tijdperk Bouterse, die sinds 2010 het bijna failliete land bestuurde. In eigen land wordt Bouterse nog steeds vervolgd voor zijn aandeel in de decembermoorden. Bouterse stond destijds aan het hoofd van een militair regime. Op 8 december 1982 werden vijftien tegenstanders van de militaire machthebbers vermoord in Fort Zeelandia in Paramaribo.

Afgelopen vrijdag moest Bouterse zich nog verdedigen voor de krijgsraad voor zijn aandeel. Het Surinaamse Constitutioneel Hof besloot onlangs dat de verantwoordelijken voor de Decembermoorden definitief geen amnestie krijgen. Bouterse kreeg in november 2019 bij verstek twintig jaar celstraf, maar daar tekende hij verzet tegen aan, waarop het proces opnieuw moest plaatsvinden in zijn aanwezigheid.

Diplomatieke banden aangehaald

Nederland en Suriname wisselden afgelopen jaar voor het eerst weer ambassadeurs uit. Deze diplomatieke banden waren onder Bouterse verbroken. Het excuus voor de slavernij dat de stad Amsterdam onlangs bij monde van burgemeester Femke Halsema uitsprak, zal hebben bijgedragen aan verbetering van de relatie. Er ligt nog een advies voor een nationaal excuus voor de Nederlandse bijdrage aan de slavernij in onder meer Suriname en het Caribisch gebied. In de coronacrisis verleende Nederland medische hulp en stuurde vaccins voor de ruim 600.000 inwoners.

Het eerste jaar van zijn regeerperiode viel Santokhi zwaar. Het land zucht naast corona onder zware inflatie en een torenhoge staatsschuld van 159 procent van het bbp. Het land krijgt miljoenensteun van het Internationaal Monetair Fonds. Ondanks de belofte van hervormingen bedrijft ook Santokhi ‘familiepolitiek’. Zijn vrouw – met wie hij drie dagen na zijn beëdiging trouwde – is directeur van zijn kabinet, advocaat bij het hof van Justitie en lid van de Raad van commissarissen van Staatsolie in Suriname.

Bron: https://www.trouw.nl/politiek/nederland-haalt-de-banden-met-suriname-verder-aan-en-laat-president-unieke-toespraak-houden~bbac25ac/